02 08 2017

TEK TİP GİYİSİ ADİL YARGILANMAYLA

BAĞDAŞMAZ

     Bazı davalarda yargılanan sanıklara mahkeme salonunda tek tip kıyafet giydirilmesi önerisi adil yargılanma hakkının ihlaline sebep olabilecek niteliktedir. Şöyle ki; sanık, kendisine suç isnat edilen ancak suçlu olup olmadığı henüz bilinmeyen kişiye verilen bir sıfat olup sanığın hukuken suçlu olduğu hakkında verilen mahkûmiyet hükmünün kesinleşmesiyle anlaşılır. Yargılama süreci tamamlanmadan sanıkların suçlu olarak damgalanması, kamuoyunda mahkûm olacakları şeklinde bir beklentinin yaratılması, yargı bağımsızlığına ve dolayısıyla adil yargılanma hakkına aykırıdır. Sanıklara tek tip kıyafet giydirilmesi önerisi de yargılanan kişilerin hepsinin suçlu olduğu yönündeki bir kabule dayanmaktadır. Belirtmek gerekir ki; bir kimsenin kıyafetine bakılarak suçlu veya suçsuz olduğuna karar verilemeyeceğinden sanıkları küçük düşüren ve mahkummuş gibi gösteren bir tek tip kıyafetin zorlanması hukuka aykırıdır.

     Diğer yandan bir kimseye zorla belli bir kıyafet giydirilemeyeceğinden, söz konusu uygulamanın hukuk devletinde hayata geçirilmesi de mümkün görünmemektedir. ABD’nin terör suçlusu oldukları gerekçesiyle yargılamadan ve uzun yıllar işkenceden geçirerek insanları esir ettiği Guantanamo Hapishanesi’ndeki uygulamanın örnek alınabileceğinin söylenmesi bile tek tip kıyafet önerisinin ne kadar talihsiz olduğunu gözler önüne sermektedir. Bugün ülkemizin ihtiyacı olan şey yargı bağımsızlığının sağlanması ve yargılama sonunda ulaşılan sonuç kadar yargılama sürecinin de adil olduğunun herkese gösterilmesi ve yargılama sonunda suçlu bulunan sanıklar hakkında kanunun öngördüğü cezaların uygulanmasıdır. Adil yargılama hakkının ihlal edilmesi halinde yargılama sonunda verilen kararların, toplumda şüpheyle karşılanacağı ve bu durumun cezaların caydırıcılığını azaltacağı unutulmamalıdır.

Türk Hukuk Kurumu

Başkan Av. Yaşar ÇATAK