Ticaret Bakanlığı’nın TOBB’ ne gönderdiği, 31.03.2020 tarihli, covid-19 virüsü nedeniyle sermaye şirketlerinin özkaynaklarını korumasına ilişkin olarak 28.11.2012 tarihli ve 28481 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmeliği’nin” 13/5 inci maddesine dayanılarak düzenlenmiş olduğu belirtilen yazıda ezcümle;
“kamunun iştiraki olan şirketler hariç olmak üzere, sermaye şirketlerinin 2019 yılı hesap dönemine ilişkin olarak bu yıl gerçekleştirilecek genel kurul toplantılarında gündeme alınacak nakit kâr payı dağıtımı kararlarında, geçmiş yıl kârlarının dağıtıma konu edilmemesi ve dağıtım tutarının 2019 yılı net dönem kârının %25’ini aşmaması ile yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilmemesi…”
Yönündeki Tebliği metnindeki şirketlerin kâr payı dağıtımına ilişkin direktifleri ,Türk Ticaret Kanununun Anonim Şirketlerle hükümlerine ilgili AYKIRI düşmektedir.
İlke olarak Anonim Şirketlerde görevli organ olarak;
– Genel Kurul
– Yönetim Kurulu
– Denetleme makamı “ Denetçi “ olmak üzere;
üç görevli kurul ve makam bulunmaktadır.
Genel Kurul, kanun tarafındın Anonim Şirketlerde, en yüksek organı sıfatlandırılmıştır.
TTK.408 fıkra 2 (d) bendi hükmü gereğince, Genel Kurul , kâr payları ile kazanç paylarının belirlenmesine, kâr payının dağıtılmasına , karar verme yetkisine sahiptir.
Bu yetki A.Ş Genel Kuruluna, kanunen tanınmış , hukuken devredilmesi, kullanılması ve sınırlandırılması mümkün olmayan bir hak ve yetkidir.
Ticaret Bakanlığının, Anonim Şirket Genel Kurullarına tanınmış bu yetkiyi, bir tebliğ yayınlamak suretiyle, müdahale yetkileri hukuken asla mevcut değildir. Böyle bir müdahale kanuna karşı açıkça aykırılık teşkil etmektedir.
TTK.nın 408.maddesi hükmü; İsviçre Borçlar Kanununun Anonim Şirketlerle ilgili 698.maddesinden esinlenerek, kanunda yer almıştır. Türk ve İsviçre Anonim Şirketler Hukukuna hakim görüşe göre; kâr payı belirlenmesine ve dağıtımına ilişkin yetki, A.Ş. Genel Kuruluna aittir (Bkz. Prof. Dr. Meier-Hayoz, Arthur / Prof. Dr. Peter FORSMOSER, Schweizerichen Gesellschaftschaftsrecht, Bern 2004, sayfa 435-436; Prof. Dr. Jean Nicolas DUREY, Gesellschaft- und Handelsrecht / Prof Dr. Theo GUHL,Schweizerisches Obligationenrecht, III ve IV bölümünün gözden geçirilmiş ayrı bası, Zürich 2014, sayfa, 176-173; N. 1-18)
Türk Hukuk Kurumu
Onur Kurulu Üyesi
Av. Prof. Dr. İbrahim KAPLAN
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Medeni Hukuk ve Borçlar Hukuku e.Öğretim Üyesi
Yeni Türk Borçlar Kanunu, Adalet Bakanlığı Ön
Tasarısını Hazırlanmasında Görevli
Akademik Kurulun Genel ve Alt Komisyon Kıdemli Üyesi
