“Ermeni soykırım iddiasının ABD Başkanı tarafından her yıl tekrarlanması, Ermenilerde Türklere karşı kin ve düşmanlık duygularının oluşmasına yol açabilir; iki komşu ülke olan Türkiye ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesine yönelik çalışmaları olumsuz yönde etkileyebilir. Başkan Joe Biden’ın tekrarladığı asılsız soykırım iddiasının gerçek kabul edilerek yaratacağı etkileri hesaplayan bir sorumluluk duygusuyla hareket etmesi gerekir.”
ABD Başkanı Joe Biden’ın dün 1915 olaylarını ikinci kez “soykırım” olarak nitelemesi dolayısıyla eski Devlet, Millî Savunma ve Adalet Bakanı Prof. Dr. Hikmet Sami Türk yazılı bir açıklama yaptı:
“Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı sırasında Doğu Anadolu’da ayaklanan Ermenilerin Ruslara karşı savaşan Orduyu arkadan vurmalarını, işledikleri cinayetleri ve sivil halka karşı uyguladıkları terör eylemlerini önlemek için aldığı tedbirler arasında komita merkezlerini kapattığı ve önde gelen üyelerini tutuklattığı 24 Nisan 1915 tarihininyıldönümü, ABD’deki Ermeni diasporasının çabalarıyla her yıl soykırım iddialarının tekrarlandığı bir anma günü hâline getirildi. ABD Başkanları da o gün bir açıklama yaparak bu anma gününe katılıyor. Osmanlı İmparatorluğu’nun 1915’te Ruslarla yaptığı savaşa ve sivil halka tehdit oluşturabilecek bölgelerde yaşayan Ermeniler, ülkenin Irak, Suriye ve Lübnan gibi Güney bölgelerine sevk ve iskân edildi.
Tehcir (zorunlu göç) kararının uygulamasında meydana gelen olaylar, ilk kez 1981 yılında Ermeni lobisinin iddiası doğrultusunda Başkan Ronald Reagan tarafından ‘genocide’ (soykırım) olarak nitelendi. Aynı terim, 2019 yılında Temsilciler Meclisi ve Senato tarafından kabul edilen karar tasarılarında da kullanılmakla birlikte; Başkan Barack Obama ve Donald Trump, hukukî bir terim kullanmaksızın olayları Ermenice ‘metz yeghern’ (büyük felâket) olarak nitelemekle yetindiler. Joe Biden ise, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da 24 Nisan Ermenilerin Anma Günü dolayısıyla yayımladığı bildiride yine ‘genocide’(soykırım) terimini kullandı. Öyle anlaşılıyor ki, bu iddianın tekrarı, en azından Biden’ın görev süresince devam edecek.
Tarihî gerçeklerle bağdaşmayan bu iddia, ABD iç politikasında Ermeni lobisinin desteğini almak için kullanılıyor. Ancak bir ABD Başkanının gerçek dışı bir iddiayı iç politika malzemesi olarak kullanmaması gerekir. Eğer bu konuda mutlaka bir şey söylemesi gerekiyorsa önce 1915 olaylarının ne olduğunu tarihçilerden öğrenmesi gerekir. Bu konuda örneğin ABD Louisville Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Justin McCarthy’yi dinleyebilir. Uzmanlık alanları arasında Osmanlı İmparatorluğu, Balkanlar ve Ortadoğu tarihi bulunan McCarthy, 1915 olayları konusunda yaptığı araştırmalarda ‘Osmanlıların Ermenileri yok etmeye çalıştığına ilişkin hiçbir tarihsel kanıt bulunmadığı’ sonucuna varmıştır.
Ermeni soykırım iddiasının ABD Başkanı tarafından her yıl tekrarlanması, Ermenilerde Türklere karşı kin ve düşmanlık duygularının oluşmasına yol açabilir; iki komşu ülke olan Türkiye ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesine yönelik çalışmaları olumsuz yönde etkileyebilir. Başkan Joe Biden’ın tekrarladığı asılsız soykırım iddiasının gerçek kabul edilerek yaratacağı etkileri hesaplayan bir sorumluluk duygusuyla hareket etmesi gerekir.” (25.4.2022)
.
