11 Mart gecesi Hollanda’nın Rotterdam kentinde Hollanda polisinin, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya’nın ve heyetinin T.C. Başkonsolosluğu’na gitmesini engellemesi ve toplanma özgürlüğünü kullanan Türk vatandaşlarını dağıtmak için şiddete başvurması, uluslararası hukukun ve insan haklarının çiğnenmesidir.

1963 tarihli Konsolosluk İlişkileri Viyana Sözleşmesi’nin 36. maddesi, Konsolosluk görevlilerinin vatandaşlarıyla görüşmelerinin; vatandaşların da, kendi Konsolosluk görevlilerine erişimlerinin engellenemeyeceğini öngörmektedir. Hollanda polisinin, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Kaya’nın ve heyetinin, T.C. Rotterdam Başkonsolosluğu’na erişimini ve Başkonsolosluk görevlileriyle görüşmelerini engellemeleri, uluslararası ilişkileri düzenleyen temel metinlerden biri olan, 1963 tarihli Konsolosluk İlişkileri Viyana Sözleşmesi’nin 36. maddesinin açık ihlalidir.

Aynı Sözleşme’nin 42. maddesi uyarınca, ağır bir suç söz konusu olmadıkça ve yetkili bir yargısal organın kararı bulunmadıkça, Konsolosluk görevlileri, özgürlüklerinden yoksun bırakılamazlar yani, gözaltına alınamazlar ve tutuklanamazlar. T.C. Rotterdam Başkonsolosluk görevlilerinin bazılarının gözaltına alınmaları, belirtilen kuralın hiçe sayılmasıdır.      

Hollanda polisinin, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Kaya ile buluşmak üzere toplanma özgürlüğünü kullanan Türk vatandaşlarını dağıtmak için şiddet kullanması ise, Avrupa’nın ortak kamu düzenini oluşturan, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin toplanma ve örgütlenme özgürlüğü ile ilgili 11. maddesinin ihlalidir. Hollanda polisinin sergilediği bu şiddet, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin çeşitli ülkeler için ihlal olarak nitelendirdiği olayların bir benzeridir ve bu şiddetin haklı ve makul bir nedene dayandığı, hiçbir bakımdan ileri sürülemez.

Hukuk kurallarına öncelik tanınmasını gerektiren hukuk devleti ve özgürlüklere üstünlük tanınmasını gerektiren insan hakları konularında iddialı olanlardan beklenen, iddialarıyla davranışları arasında tutarlı olmalarıdır. Hollanda hükümeti, 11 Mart gecesinde Aile ve Sosyal Politika Bakanı Kaya’ya, Başkonsolosluk görevlilerine ve toplanma özgürlüğünü kullanan Türk vatandaşlarına karşı bu tutarlılığı gösterememiştir.

 

Av. Münci Özmen

Türk Hukuk Kurumu Başkan Yardımcısı