05 10 2020

                      

İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 2.10.2020 tarihli Genelgesinde, “sivil toplum kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları, birlikler ve kooperatifler tarafından düzenlenecek olan etkinliklerin” 1.12.2020 tarihine kadar “ertelenmesi gerektiği değerlendirilmiştir” ibareleri yer almıştır. Bunun üzerine aynı gün, İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulları, Genelgede belirtilen kuruluşların etkinliklerinin ve genel kurullarının 1.12.2020 tarihine kadar ertelenmesi kararı almışlardır. Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı da “İl/İlçe Umumi Hıfzıssıhha Kurulunun karar alması durumunda Baro seçimlerinin yapılamayacağına” karar vermiştir.

Bu durumda, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu değiştiren ve 15.7.2020 tarihinde yürürlüğe giren 7249 sayılı yasanın 22. Maddesi ile 1136 sayılı Avukatlık Kanununa eklenen Geçici 23. Madde’nin, “Görev sürelerine bakılmaksızın tüm barolarda baro başkanlığı, yönetim, disiplin ve denetleme kurulu üyelikleri ile Türkiye Barolar Birliği delege seçimleri 2020 yılı Ekim ayının ilk haftasında … yapılır” hükmü, Genelge ve Kurul Kararlarıyla yani, idari işlemlerle değiştirilmiş olmaktadır. Bir yasa kuralının ancak yeni bir yasa kuralı ile değiştirilebileceği veya kaldırılabileceği, hukuk devleti ilkesini benimseyen uygar dünyanın hukuk fakültelerinin başlangıç derslerinde öğretilir ve uygulamada bunun tersi ne görülebilir, ne düşünülebilir.

1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun, salgın ve bulaşıcı hastalıklarda alınabilecek tedbirlerle ilgili 72. Maddesinde, idareye, kuruluşların genel kurullarının ertelenmesi için yetki vermediği açıktır. Dolayısıyla, iki buçuk ay önce yürürlüğe giren yasa kuralına göre, Ekim ayının ilk haftasında yapılması gereken Baroların genel kurullarının 1.12.2020 tarihine ertelenmesi yasal dayanaktan; Genelge ve Kurul kararları da yasallık ögesinden yoksun bulunmaktadır.

 Kamu gücünü kullanarak, meslek kuruluşlarının genel kurullarına müdahale etmeye ve sonuçlarına etkide bulunmaya çalışılması, demokrasilerde onaylanabilecek bir tutum değildir.     

Yasal dayanaktan ve yasallık ögesinden yoksun bu  uygulama , dernek statüsünde olan kuruluşların ve kooperatiflerin  genel kurullarının 1.12.2020 tarihine kadar ertelenmesi için de öngörülebilecektir.

Yasa kuralının idari işlemle değiştirilmeye kalkışılması veya değiştirildiğinin varsayılması, Anayasaya aykırı olduğu kadar, hukuk devleti ilkesi açısından da vahim bir ihlaldir. Meslek kuruluşlarının genel kurullarına müdahale etmeye veya sonuçlarına etkide bulunmaya çalışılması ise, demokrasi açısından kaygı vericidir. Bu yanlışlardan en kısa sürede dönülmesi gerekmektedir.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

                                                   Av. Yaşar Çatak

                                  Türk Hukuk Kurumu Yönetim Kurulu Başkanı