I. Genel Açıklamalar
Kanunun;
– 2. Maddesinde; afet bölgelerindeki , Elektrik ve Doğal Gaz tüketim bedelleri ve tahsilat sürelerinin ve kapsamının bir yıla kadar ertelenmesi hususu ve şartları,
– 5. maddesinde; Kimlik Bildirmelerinin elektronik ortamda yapılacağı,
– 10. maddesinde; Bakanlık tahsisi iptal edilen taşınmazlar üzerindeki irtifak haklarının terkini,
– 12. maddesinde; Kültür ve Turizmi Teşvik ve Gelişim Bölgeleri atanacak müfettişlikle ilgili şartlar,
– 15. maddede; Maden Kanunundaki mücbir sebeplerle ilgili yükümlülüklerin ve beyanların ertelenmesi ve mali yükümlülüklerin taksitlendirilmesi ve buna ilişkin zamanaşımı ve hak edişlerin rücu sürelerinin erteleme süresince işlemeyeceği,
Yine Maden Kanunu hükümleri ile ilgili olarak,
– 15. maddesinde; Bakanlığın mücbir sebep sayılan haller nedeniyle, bölge, il, ilçe, mahal veya afete maruz kalanlar itibariyle mücbir sebep ilan etmeye ve bu sürede mali yükümlülüklerin yerine getiremeyecek olanları tesbit etmeye ilişkin yetkileri,
– 16. maddesinde, işsizlik sigortasında tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde bilgelendirme ve sınav masraflarının ödenmesinin , 31.12.2020 tarihine kadar uzatılması,
– 21, 22, 23 ve 24. maddelerinde; Derneklerin yönetim ve üyelerinin merkez mülki amirliğine bildirilmesine ilişkin hükümler,
– 29 ve 30. maddelerinde; Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigorta ile ilgili değişik hükümleri,
– 33. maddesinde; Vakıflara ait taşınmaz kiralarında, teminat ve sona erme ile ilgili değişikleri,
– 41. maddesinde; yeni Korona Virüs nedeniyle zorunlu esnek kısa çalışma sürelerine ilişkin hükümler,
– 48. maddesinde; Karşılıksız çek, protestolu senetler ile kredi ve kredi kartları borçlarının ödenmemesi durumunda, öngörülen işlemlere ilişkin hükümler,
– 49 maddesinde ;karşılıksız çekle ilgili kararın durdurulması,infazı ve Yürütülmesine ilişkin işlemlerle ilgili hükümler,
– 50. maddesinde; 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda öngörülen %25 oranın, %50 oranına yükseltildiğine ilişkin hükmü;
– Geçici 1. maddesinde; dava açma, icra takibi başlatma, başvuru, şikayet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz ve zamanaşımı süreleri, hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri dahil olmak üzere, bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler, İdari Yargılama Usulü Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Usul hükmü içeren diğer Kanunlarda taraflar bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hakim tarafından tayin edilen süreler ile Arabuluculuk ve Uzlaştırma kurumlarındaki süreler 13.3.2020 (tarihi dahil) tarihinden,
İcra ve İflas Kanundaki takip hukuku ile ilgili süreler, hakim tarafından tayin edilen süreler türü icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri süreleri, 15 gün uzatılmış sayılır, salgının devam etmesi halinde, altı ayı geçmemek üzere bir kez uzatılmasına C.Başkanı tarafından uzatılabileceğine, ilişkin hükmü,
(2) fıkrada sayılan durumların, (1) fıkra hükmünün uygulanmasının dışında olduğu,
Öngörülmüştür.
II. Kanun Hükümlerinin Genel Değerlendirilmesi
Yukarıda tesbit olunduğu üzere; Torba Kanunda ;
-Afet yaşanan yerlerde; elektrik ve doğalgaz tüketim bedellerinin tahakkuk ve tahsilat sürelerinin bir yıla kadar ertelenmesi ve anapara dışındaki tüketicilerden tahsil edilmeyen bedellere ilişkin finansman maliyetinin gecikme zammı tutarın geçmemek üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesinden karşılanmasına Cumhurbaşkanınca karar verilebile ceği ,
-Maden Kanununda ;
– Dernekler Kanununda ;
– Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda,
– Vakıflara ait taşınmaz kiralarına ilişkin değişikler,
-Karşılıksız çek protestolu senetler ile kredi ve kredi Kartları borçlarının ödenmemesi durumunda öngörülen yaptırım kararlarını eretelenmesine dair değişikliklere,
– HMK,CMK.İdare Usul ve İcra ve Kanunlarında öngörülen sürelerin 13.03.2020 tarihinden itibaren onbeş gün uzatıldığına dair ,
Hükümler öngörülmüştür.
Torba Kanunda ; ,maddi kurallarını ihtiva eden TBK ve diğer Özel Hukuk
Kanunlarındaki sözleşmeler ve teminat işlemlerinde Korona Virüs Salgını nedeniyle geçıci sürelerde oluşan ve oluşacak hukuki belirsizliklere çözüm öngören hükümler yer almamıştır.
Türk Hukuk Kurumu
Onur Kurulu Üyesi
Prof. Dr. İbrahim KAPLAN
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Lisans, Hukuk Fakültesinin Lisansüstü
Düzeydeki Öğretim için
Medeni Hukuk ve Borçlar Hukuku Öğretim Üyesi
(6098 sayılı Türk Borçlar Kanunun Adalet Bakanlığı
Ön Tasarısını Hazırlayan Genel ve Komisyonun
Kıdemli Üyesi)